ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ေသာ္မွ “ အမွီရွိမွ ပြင့္သည္ ” “ ပြင့္ခ်ိန္တန္မွ ပြင္သည္ ” ဆိုသည့္စကားမ်ားကို ငယ္ရြယ္စဥ္က ဖတ္ရႈ႕မွတ္သားခဲ့ဖူးေသာ္လည္း တိုက္ရိုက္အဓိပၸါယ္ကိုမူကား ယခုမွပင္ မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္မိပါေတာ့သည္။
ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဖ်ာပံုခရုိင္၊ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕မွ ေရွးေဟာင္းသမိုင္း၀င္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ
သာစည္ဗုဒၶရုပ္ပြါးေတာ္ျမတ္ႀကီးကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၉ ခုႏွစ္၊ ခရစ္ႏွစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၈၇ခုႏွစ္၊လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း(၁၂၄)ႏွစ္ ခန့္တြင္ သာစည္ရြာမွ
အလွဴရွင္ကာလသားေခါင္းမ်ား
ျဖစ္ၾကေသာ ဦးလူငယ္ႏွင့္ ဦးညွင္းတို႕မွ ဦးေဆာင္၍ အမ်ားေကာင္းမႈျဖင့္ တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲံၾကပါသည္။
ဘုရားႀကီး၏ ဥာဏ္ေတာ္မွာ ဦးေသွ်ာင္ေတာ္မွ စမခံထိ (၃၀)ေပ (၆)လက္မ စမခံမွ ပလႅင္ေျခထိ (၅)ေပ (၆)လက္မ၊ စုစုေပါင္း (၃၆)ေပ ရွိပါသည္။
ယခင္ ဖ်ာပံုရြာႏွင့္ တဆက္တည္းျဖစ္ေသာ သာစည္ရြာတြင္ တည္ထားကိုးကြယ္ေသာေၾကာင့္
သာစည္ဘုရားဟု ဘြဲ႕ေတာ္တြင္ရစ္ပါသည္။ ယခင္ ဖ်ာပံုရြာ၊ သာစည္ရြာတို႕စုေပါင္း၍ ယခုအခါဖ်ာပုံျမဳိ ့အျဖစ္တည္လွ်က္ ရွိပါသည္။ ဖ်ာပုံျမိဳ့သည္ဧရာ၀တီျမစ္၏ အေနာက္ဘက္ကမ္းနေဘး
ပေစာက္သ႑ာန္ျမစ္ေကြ႕တြင္တည္ရွိၿပီး ပင္လယ္ႏွင့္လည္းနီသျဖင့္ ပင္လယ္ဒီေရ၏ တက္ေရ၊ က်ေရ
တိုက္စားမႈဒါဏ္ကို အၿမဲခံစားေနရပါသည္။ ဤဘုရားႀကီးသည္ မူလတည္စဥ္က ျမစ္ကမ္းႏွင့္
အတန္ငယ္လွမ္းေသာအရပ္တြင္တည္ရွိပါသည္။ ဘုရားႀကီး၏ ေရွ႕မ်က္ႏွာစာတြင္ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕ႏွင့္
တဆက္တည္းျဖစ္ေသာ ေအာက္ကြင္းႀကီးေက်းရြာသို႕တိုင္ ေရာက္ ပထမလမ္း တည္ရွိပါသည္။ လမ္း၏ေရွ႕
တြင္ ဘုရြားပြဲမ်ားက်င္ပရာ ေျမဧရိယာအက်ယ္ရွိၿပီး၊ ၎မွ အိမ္စုမ်ား၊ ထင္းပြဲရံုမ်ား တည္ရွိ ပါသည္။ ႏွစ္စဥ္ ဘုရားပြဲမ်ားက်င္းပၿပီး မင္းသားႀကီးတက္ေခတ္စိန္၊ ဇာတ္မင္းသားႀကီး ေရႊနန္းတင္စေသာ ဇာတ္သဘင္မ်ား ကျပခဲ့ဘူးပါသည္။ ျမစ္ေကြ႕တို႕၏ထံုးစံအတိုင္း ျမစ္ေရတိုက္စားမႈေၾကာင့္တစ္ဘက္ကမ္းၿပိဳၿပီးတစ္ဘက္တြင္ေသာင္ထြန္းခဲ့ရာမွ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္၌ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕တြင္ အႀကီးအက်ယ္ကမ္းၿပိဳခဲ့ပါသည္။ ကမ္းၿပိဳမႈေၾကာင့္ သာစည္အရပ္တြင္ရွိေသာ ေတာင္ပိုင္း မူလတန္းေက်ာင္းကို ယခုအမွတ္ (၅)ရပ္ကြက္သို႕ လည္းေကာင္း၊ ျပႆဒ္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းႏွင့္ မဂၤလာ သာစည္လုရား ႀကီးေက်ာင္းတို႕ကို ဖ်ာပံုၿမိဳ႕၏ ေျမာက္ဘက္ပိုင္း၊ အမွတ္(၃)
အုဋ္တံတိုင္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ကာရံခဲ့ေသာ္လည္း ေနရာအေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ၿပိဳက်ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး ႏွစ္စဥ္ေရတိုက္ စားမႈကို အနည္းႏွင့္အမ်ား ခံစားခဲ့ရပါသည္။
