ျမဳေတတမြတ္၊
ရွင္ေတာ္ဓာတ္ ကို၊ လူနတ္စိတ္ယဥ္၊ စိတ္ေဇာဥာဥ္ ျဖင့္၊ ဧကဥၨလီ ခ်ခ်ီတုပ္ကြ၊
တစ္ႀကိမ္ မွ်ျဖင့္၊ ဂါရဝမႈ၊ ျပဳရမူကား၊ ထိုသူအား လည္း၊ ေလးပါးပယ္ေဘး
မထိတည္း။
''နာနာဆႏၵပ်ဳိ႕''
ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္၊ ေမြေတာ္၊ ဆံေတာ္၊ ဆင္းတုေတာ္တို႔ ကို စိတ္ေစတနာ ထက္သန္စြာျဖင့္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် ရွိခိုးပူေဇာ္ျငားအံ့။ ထိုရွိခိုးေသာ ပုဂၢဳိလ္ကား အပါယ္ေလး ပါးေသာ ေဘးမထိတည္း။ ကင္းလြတ္ခြင့္လည္းရေပ၏။
လူ႔ဘဝ၊ နတ္ဘဝ၊ ျဗဟၼာဘဝသို႔ လည္း ေရာက္ရကုန္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတို႔သည္ ျမတ္စြာ ဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ားကို ထိုထိုေသာ ဘုရားပုထုိး မ်ားတို႔တြင္ ဌာပနာထား၍ တည္ထားကိုးကြယ္ ၾကကုန္၏။ ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္စား ေတာ္ျဖစ္သည့္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္မ်ားအား လည္း ထုလုပ္ပူေဇာ္ၾကပါသည္။
ထိုသို႔ ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ၾကရာတြင္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္၊ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕ သာစည္ရပ္တြင္ ျမစ္ဘက္ကမ္းသို႔မ်က္ႏွာမူ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူေသာ ဆုေတာင္းျပည့္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရားႀကီး လည္း အပါအဝင္ျဖစ္ေလသည္။
ဖ်ာပံုဆိုသည္မွာ တစ္ခ်ိန္က မြန္လူမ်ဳိးတို႔အေျခခ်ခဲ့သည့္ နယ္ေျမေဒသတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္ဟု သိရွိခဲ့ရၿပီး ဖ်ာပံုဆိုေသာ ပညတ္ျဖစ္ေပၚပံုမွာ မြန္အသံုးအႏႈန္းထမင္းေစ်းဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕သည္ ယခင္က ဖ်ာပံုျမစ္ႏွင့္အေျပာင္ရြာ၊ ေခ်ာင္းတြင္း ရြာ၊ ေအာက္ကြင္းႀကီးရြာ စေသာနယ္နိမိတ္ေလးရပ္အတြင္းရွိ၍ ျမစ္ ေခ်ာင္းမ်ားဝန္းရံလ်က္ ရွိေနခဲ့ၿပီး အကြက္က်၍ ႀကီးမားေသာ ကြၽန္း တစ္ခုအသြင္ေဆာင္ေသာ ကုန္းေျမ သဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။
ဟံသာဝတီႏွင့္ တပင္ေရႊထီး အေရးေတာ္ပံုေခတ္ကပင္ ေခၚေဝၚသံုးစြဲၾကေသာ္လည္း ဖ်ာပံုဟု တည္တည္တံ့တံ့ေခၚ ဆိုသမုတ္ျခင္းကို သကၠရာဇ္ ၁၂၆၄ ခု၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၉ဝ၂ ခု မွစ၍ စီရင္စုၿမဳိ႕ေတာ္အျဖစ္ အေရးပိုင္မင္း႐ံုးစိုက္ရာ ၿမဳိ႕ျဖစ္ခဲ့ သည္။
သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္တြင္ မြန္ ဘာသာစာေပစကားမ်ား တတ္ကြၽမ္း သူမ်ားကို ေတြ႕ရွိရန္ခဲယဥ္းလွသည္။ သို႔ရာတြင္ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားေသာ မြန္ပညာရွိဦးဘိုးအိမ္၊ ဦးဘိုးေရႊ၊ ဦးစိန္တို႔ ေက်းဇူးျဖင့္ ဖ်ာပံု၏ မူလမွတ္တမ္းကို မြန္ဘာသာ မွ ျမန္မာဘာသာ သို႔ ျပန္ဆိုေရးသားျခင္းေၾကာင့္ ေႏွာင္း လူတို႔အဖို႔ လြယ္ကူစြာဖတ္႐ႈမွတ္သား ႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္ေနသည္။
ယခုေရးသားေဖာ္ျပမည့္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ရြာဘုရားႀကီးသည္ ယခင္ကျမစ္ႏွင့္ ယခုကဲ့သို႔ မနီးကပ္ေပ။ စာေရးသူ၏ အဘိုးအဘြားမ်ား ေျပာစကားအရ ဘုရားႀကီး၏ အေရွ႕ ဘက္ လမ္းက်ယ္တစ္ခုႏွင့္ ျမစ္ကမ္း ပါးသည္ ကေလးေဘာလံုးကစား ကြင္းမွ်ရွိေနၿပီး ေနာက္ဆံုးေရတိုက္စားကမ္းၿပဳိ၍ သာစည္ရြာပ်က္စီးၿပီး စာေရးသူတို႔သိမီလိုက္ခ်ိန္၌ သာစည္ဘုရားႀကီးေရွ႕ တြင္ ေရကာတာအုတ္ ႐ိုးႀကီးမ်ားရွိေနပါသည္။ ထိုအုပ္႐ိုး မ်ား အရွည္သည္ ယခုသိမ္ကုန္းစစ္ တပ္အထိ ႏွစ္မိုင္ရွည္လ်ားပါသည္။ ယေန႔တိုင္ ေရကာတာအုတ္႐ိုး အပိုင္းအစတို႔ အၾကြင္းအက်န္ရွိေန ေသးသည္။
သာဇီရြာဟု သီးျခားတည္ထားခဲ့ေသာ္လည္း ဖ်ာပံုႏွင့္ေက်ာင္းတိုက္ တစ္ခုသာျခားေန၍ ဖ်ာပံု၏အစိတ္အပိုင္း သာဇီရပ္ ဟုေခၚဆိုခဲ့ၾကပါသည္။ ၁၂၄၉-၁၂၅ဝ ခုႏွစ္ခန္႔တြင္ သာဇီရပ္မွ ဦးညႇင္း၊ ဦးလူငယ္စေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားႏွင့္ ေဝေနယ် အေပါင္းတို႔မွ အမ်ားကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ျဖင့္ ႐ုပ္ ပြားေတာ္ႀကီးတစ္ဆူ တည္ထားကိုး ကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ သာဇီရပ္ကို အစြဲျပဳ ၍ သာဇီဘုရားႀကီးဟု အလြယ္ဘြဲ႕ေတာ္တပ္ခဲ့ၾကသည္။
႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီးသည္ က်ဳိက္ ပဒိုင္ေစတီ၊ ဘား ပလက္စီဘုန္းႀကီး၊ ဂြႀကီးေက်ာင္း (ဆရာေတာ္ ဦးေက သရ)ေက်ာင္း တိုက္တို႔ၾကားတြင္ သြပ္မိုး၊ ကြၽန္းလံုးတိုင္၊ ေက်ာက္ျပားခင္း ထားသည့္ ရင္ျပင္ေတာ္ႏွင့္ သပၸါယ္ စြာတည္ရွိခဲ့ရာ တည္ထားေတာ္မူစဥ္ က ပထမလမ္း လသာလမ္းႏွင့္ အစိုး ရ႐ံုးမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး စီရင္စုနယ္ခြဲၿပီးမွ ႐ံုးမ်ား ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရာ ကမ္းၿပဳိရာသို႔ ေျမကြက္မ်ားပါသြားၿပီး ယခုလို သာစည္ဘုရားႀကီးႏွင့္ ျမစ္ကမ္းသည္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေပၚလာသည္မွာ ဘုရားႀကီးက ျမစ္ေရကသိုဏ္း႐ႈေန သကဲ့သို႔ ရွိေနပါသည္။ ထူးဆန္းသည္က ဘုရားႀကီး တည္ေတာ္မူထားၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၁၂ဝ ေက်ာ္ထဲရွိေနၿပီျဖစ္ ေသာ္လည္း စီရင္စုၿမဳိ႕ျဖစ္သည့္ ၁၂၆၄ ခုႏွစ္မွ စတင္ေရတြက္လွ်င္ ၿမဳိ႕တည္ ခုႏွစ္က ၁၄ ႏွစ္ခန္႔ေနာက္က်ေန သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္ဝန္းက်င္ ျမစ္ကမ္းႏွင့္ တို႔ထိေနျငား တစ္ခါတစ္ရံမွ သာစည္ဘုရားႀကီး ရင္ျပင္ေတာ္ ႏွင့္ ပလႅင္ေအာက္ေျခသို႔ ေရဖံုးလႊမ္းမႈ မရွိခဲ့ပါ။ စာေရးသူမွတ္မိသမွ် လြန္ခဲ့ ေသာ ႏွစ္ ၅ဝ ေက်ာင္းသားဘဝက သာစည္ဘုရားႀကီး၏ ရင္ျပင္ကို နားႏွင့္ကပ္လ်က္ နားေထာင္ပါက ရင္ျပင္ေအာက္မွ လႈိင္းပုတ္သံ၊ လႈိင္း႐ိုက္သံမ်ားၾကားရၿပီးေရသံၾကားရသည့္ေက်ာက္ျပားကေအးေနတတ္ သလို ေရသံမၾကားရ သည့္ ေက်ာက္ျပား က ပူေႏြးေနပါသည္။
ထို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ထိ ပန္းအိုးမ်ားညႇဳိးေရာ္လ်က္ ေတာရ ေဆာက္တည္သကဲ့သို႔ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ ခန္႔ ဧကစာရီ က်င္သံုးေနခဲ့ၿပီးေနာက္ ဘုရားႀကီး၏ သာသနာပြင့္ခ်ိန္ေရာက္ရန္ အေၾကာင္းတရားက အခ်ိန္တန္ေသာအခါ ေရွးယခင္ တေဘာင္ တစ္ ရပ္ကဲ့သို႔ ျဖစ္လာခဲ့ေလသည္။
ဖ်ာပံုကို ကြၽန္းဖံုးမည္၊
ကြၽန္းဖံုးက ႐ံုးစိုက္မည္
႐ံုးစိုက္က ၾကက္ပ်ံတက်
စည္ေလမည္
စည္ေပမယ္လို႔ (မေမ့နဲ႔)
ဖ်ာပံုၿမဳိ႕ကို ၿမဳိ႕ကြက္႐ုိက္စဥ္ ျမစ္ ထဲမွ သဲႏုန္းမ်ားကို မႈတ္တင္ၿပီး ၿမဳိ႕ ကြက္ခ်ဲ႕ခဲ့ရာ ယခုဆိုလွ်င္ ခ႐ိုင္ၿမဳိ႕ႀကီး အျဖစ္သာမက ဘုရားတန္ေဆာင္း ေက်ာင္းကန္ တံတားႀကီးႏွင့္ လြန္စြာ စည္ကားေနၿပီး မေမ့နဲ႔ စကားမွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းတရားအားထုတ္ မႈႏွင့္ ၿမဳိ႕ျပအျဖစ္ ဝိပၸတၱိေခတ္ႀကဳံ သျဖင့္ ေဇာက္ထိုးေျပာလွ်င္ ေခါက္ ခ်ဳိးနားလည္ခိုင္းျခင္းျဖစ္၏။
၁၉၉ဝ ဝန္းက်င္ခန္႔တြင္ ဆရာ ေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ၿမဳိ႕ျပအုပ္ ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ၊ ဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္း အႀကီးအကဲမ်ား၊ သာသနာအက်ဳိးကို ေမွ်ာ္သည့္ ဥပသကာမ်ားက ဘုရား ႀကီးဝန္းက်င္အား ရွင္းလင္း၍ ဘက္စံု တိုးခ်ဲ႕ ျပဳျပင္လာခဲ့ၾကပါသည္။ ဘုရားႀကီးကိုလည္း ေရာင္ေတာ္ဖြင့္ေပးၾက သည့္အတြက္ ျမစ္အတြင္းမွ ခရီးသြား သူ မ်ားပါမက်န္ အစုန္အဆန္ ၾကည္ ညိဳႏိုင္လာ ၾကသည္။ ဘုရားႀကီး၏ ဥာဏ္ေတာ္ ၁၅ ေတာင္ ၂ မိုက္၊ ပလႅင္ ေတာ္ေအာက္ေျခတိုင္ျဖစ္သည္။
ဖ်ာပံုၿမဳိ႕တြင္ နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္စဥ္က ေရး၊ ထားဝယ္၊ ၿမိတ္၊ ေကာ့ေသာင္း၊ ေမာ္လၿမဳိင္၊ ရခိုင္ေဒသ ငါးဖမ္းစက္ေလွ မ်ားသည္ မုန္တိုင္းသတင္း ႀကဳိတင္ရရွိရန္ နီးစပ္ရာၿမဳိ႕ျဖစ္သည့္ ဖ်ာပံုျမစ္တန္း ဝန္းက်င္သို႔ဝင္ခိုၿပီး စက္ေလွအစီး ၃ဝ ေက်ာ္မွာ သာစည္ဘုရားႀကီး၏ ပရဝုဏ္ျမစ္ကမ္းေရွ႕တြင္ ေက်ာက္ခ် ရပ္နားေနခဲ့ၾကသည္။ မုန္တိုင္းတိုက္ ေသာအခါ ဘုရားႀကီးအား ဆလိုက္မီး ေမာင္းမ်ားထိုး၍ ဆုေတာင္းပူေဇာ္ၾက သည္။ ဘုရားႀကီးမွာ အမိုးမ်ားလန္ ထြက္ေသာ္လည္း တစ္စံုတစ္ရာမွ က်ားကန္ေပးထားသကဲ့သို႔ ၿပဳိလဲက် ျခင္းမရွိဘဲ ဘုရားႀကီးမွ ထူးဆန္း ေသာ အလင္းတန္းမ်ားကို ဖူးေတြ႕ရ၍ ဆုေတာင္း ပူေဇာ္ခဲ့ၾကရာ အသက္အႏၲ ရာယ္မွ ကင္းလြတ္ခဲ့ၾကရသည္။ နံနက္တြင္ ဘုရားရင္ျပင္ေတာ္ရွိ အမႈိက္သ႐ိုက္မ်ားကို ရွင္းလင္းၿပီး ဆြမ္း၊ ေရခ်မ္းကပ္ ပူေဇာ္ရာ ဆုေတာင္းျပည့္လ်က္ အသက္ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး နာဂစ္ေဘးမွ ဘုရားႀကီးသည္ ထူးဆန္းစြာ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ဘုရားႀကီးကို ကပ္ ေက်ာ္ ေဘးဒုကၡအေပါင္းမွ ကာကြယ္ ေပးသည္ဟု ပိုမို ယံုၾကည္လာၾက သည္။
ထို႔အျပင္ ဝဋ္ေၾကြးေတာ္ေျပ ဘုရားႀကီးဟု လူအမ်ားကသမုတ္ခဲ့ရ ျခင္းမွာလည္း အေၾကာင္းရွိပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွ ျပည္တြင္းျပည္ပ ဗုဒၶသာသနာျပဳ ဆရာေတာ္တစ္ပါး သည္ ျပည္ပသာသနာျပဳခရီးအျဖစ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကိုၾကြစဥ္ တရားပြဲ ဖိတ္၍ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ အသြား ဦးေႏွာက္ေသြးေၾ<ြကာေပါက္ၿပီး ေဆး႐ံုတင္၍ အေရးေပၚကုသစဥ္ ဆရာေတာ္က တရားႏွင့္သာဆင္ျခင္ ရင္း ေဝဒနာ႐ႈမွတ္ေနခဲ့သည္။
သတိလစ္သလို ျဖစ္သြားၿပီး ေရျပင္က်ယ္တစ္ခုတြင္ ေလွတစ္စင္းႏွင့္ ေလွထိုးသားႏွစ္ေယာက္ကို ဆရာ ေတာ္ေတြ႕လိုက္ရာ ထိုေလွသမား ႏွစ္ ေယာက္က ဆရာေတာ့္ေဝဒနာကို ကုသမည့္သမားေတာ္ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ ေနသည္။ ဆရာေတာ္က သူတို႔ ဘယ္ကိုေလွာ္ခတ္ေနၾကတာလဲေမးရာ-
''အရွင္ဘုရားကို ေရာဂါေပ်ာက္ မယ့္ဆီကို ေခၚသြားတာပါ ဘုရား'' ဟု ေျပာၿပီးမၾကာမီ ျမစ္ကမ္းစပ္တြင္ မ်က္ႏွာမူလ်က္ ထိုင္ေတာ္မူ မုျဒာဟန္ နဲ႔ ဘုရားႀကီးတစ္ဆူေတြ႕လိုက္ရ၏။
''ဒီဘုရားက ဘာဘုရားႀကီး လဲ''ဟုေမးရာ-
''ဝဋ္ေၾကြးေတာ္ေျပဘုရားႀကီး ပါဘုရား။ ကံနာဝဋ္နာအၾကြင္းအက်န္ ကို ျဖတ္ေပးတဲ့ ဝဋ္ေၾကြးေျပဘုရား ႀကီးမို႔ ဆုေတာင္း ရင္ျပည့္တယ္ဘုရား။ ဒါေၾကာင့္ အရွင္ဘုရားကိုေခၚလာတာ ပါဘုရား''ဟုေျပာရာ ဆရာေတာ္က ဘုရားႀကီးကို စူးစူးနစ္နစ္အာ႐ံုယူ ဖူးလိုက္ၿပီးေနာက္ ''ဘုရားႀကီးက သပၸါယ္သေလာက္ အမိုးေတြက ဘာလို႔မရွိတာလဲ'' ''နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္လို႔ လူေတြေသ၊ တိရစၧာန္ ေတြေတာင္ေသၿပီး အမိုးတန္ေဆာင္း ေတြဆိုတာ ရစရာမရွိေအာင္ ဖ်က္စီး သြားပါၿပီဘုရား''
''ဒါဆိုရင္ ဒီဘုရားတန္ေဆာင္း ကို ျပဳျပင္ဖို႔ အလႉေတာ္ထည့္မယ္'' ဟု ေျပာၿပီး ဆရာေတာ္သတိျပန္ရ လာေလသည္။
အေရးေပၚခြဲစိတ္ကုသမည့္ ဆရာဝန္ႏွစ္ေယာက္မွာ သတိျပန္ရ လာေသာ ဆရာေတာ္အား မယံုၾကည္ ၍ ေရာဂါျပန္စစ္ေဆးၾကည့္ရာ မည္ သည့္ေရာဂါမွ မရွိသည္ကိုေတြ႕၍ လြန္စြာအံ့ၾသသြားၿပီး ဆရာေတာ္ အား ျပန္ေလွ်ာက္ေသာ အခါ ဆရာေတာ္က မင္းတို႔ပဲငါ့ကို ေဆးကုဖို႔ေခၚသြား ၾကတာပဲ။ နာဂစ္တိုက္လို႔ ဘုရားအမိုး ေတြေတာင္ ငါလႉခဲ့ေသး တယ္ေျပာေသာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ တရားေခြ မ်ား ျပန္ထိုး၍ရွာၾကည့္ရာ တစ္ေန ရာတြင္ ျမစ္ကမ္းစပ္မ်က္ႏွာမူ၍ စံပၸါယ္ေနေသာ ဘုရားႀကီး တစ္ဆူ ေတြ႕ရွိသျဖင့္ ''အဲဒီဘုရားပဲ ဘယ္ၿမဳိ႕ ကလဲ''
''ဖ်ာပံုၿမဳိ႕က သာစည္ဘုရားႀကီး မွာ အရွင္ဘုရားတရားေဟာတဲ့အေခြ ပါဘုရား''
''ေသခ်ာေအာင္ ဒကာ ေအာင္တိုး ဖ်ာပံုကို ဆက္သြယ္ေမး ၾကည့္စမ္း''ဆိုတာႏွင့္ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕မွ ျပည္ လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရားႀကီးမွန္း ေသခ်ာသြားၿပီျဖစ္၍ ဆရာေတာ္ ကိုယ္တိုင္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္၊ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕သို႔ ၾကြေရာက္ၿပီး လွ်င္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရား ႀကီး၏တန္ေဆာင္း အမိုးမ်ား ျပန္ လည္ျပဳျပင္ရန္ သိန္း ၂ဝဝ နဝကမၼ အလႉေတာ္ေငြ မတည္လႉဒါန္းခဲ့သည္ ျဖစ္ရပ္ရွိခဲ့ပါသည္။ ယခုအခါ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕ရွိ ဆုေတာင္းျပည့္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရားႀကီးအား ရပ္နီး ရပ္ေဝးမွ ဘုရားဖူးမ်ားျဖင့္ ေန႔ညမစဲ စည္ကား လ်က္ရွိေနပါသည္။ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ၾကည္ညိဳျခင္းျဖင့္ အတြင္း အျပင္ ေရာဂါဘယမ်ား ကင္းစင္ႏိုင္ၿပီး ဝဋ္ေၾကြးေတာ္ေျပၾကပါေစရန္ ေမတၱာ ရည္လ်က္ ေရးသားတင္ျပလိုက္ပါေလေတာ့သည္။
ေက်ာ္ဇင္ျဖဴ မူရင္းလင့္ http://www.zaygwet.com/pagoda.php?id=109
''နာနာဆႏၵပ်ဳိ႕''
ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္၊ ေမြေတာ္၊ ဆံေတာ္၊ ဆင္းတုေတာ္တို႔ ကို စိတ္ေစတနာ ထက္သန္စြာျဖင့္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ် ရွိခိုးပူေဇာ္ျငားအံ့။ ထိုရွိခိုးေသာ ပုဂၢဳိလ္ကား အပါယ္ေလး ပါးေသာ ေဘးမထိတည္း။ ကင္းလြတ္ခြင့္လည္းရေပ၏။
လူ႔ဘဝ၊ နတ္ဘဝ၊ ျဗဟၼာဘဝသို႔ လည္း ေရာက္ရကုန္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ သူေတာ္စင္အေပါင္းတို႔သည္ ျမတ္စြာ ဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ားကို ထိုထိုေသာ ဘုရားပုထုိး မ်ားတို႔တြင္ ဌာပနာထား၍ တည္ထားကိုးကြယ္ ၾကကုန္၏။ ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္စား ေတာ္ျဖစ္သည့္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္မ်ားအား လည္း ထုလုပ္ပူေဇာ္ၾကပါသည္။
ထိုသို႔ ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ၾကရာတြင္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္၊ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕ သာစည္ရပ္တြင္ ျမစ္ဘက္ကမ္းသို႔မ်က္ႏွာမူ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူေသာ ဆုေတာင္းျပည့္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရားႀကီး လည္း အပါအဝင္ျဖစ္ေလသည္။
ဖ်ာပံုဆိုသည္မွာ တစ္ခ်ိန္က မြန္လူမ်ဳိးတို႔အေျခခ်ခဲ့သည့္ နယ္ေျမေဒသတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္ဟု သိရွိခဲ့ရၿပီး ဖ်ာပံုဆိုေသာ ပညတ္ျဖစ္ေပၚပံုမွာ မြန္အသံုးအႏႈန္းထမင္းေစ်းဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕သည္ ယခင္က ဖ်ာပံုျမစ္ႏွင့္အေျပာင္ရြာ၊ ေခ်ာင္းတြင္း ရြာ၊ ေအာက္ကြင္းႀကီးရြာ စေသာနယ္နိမိတ္ေလးရပ္အတြင္းရွိ၍ ျမစ္ ေခ်ာင္းမ်ားဝန္းရံလ်က္ ရွိေနခဲ့ၿပီး အကြက္က်၍ ႀကီးမားေသာ ကြၽန္း တစ္ခုအသြင္ေဆာင္ေသာ ကုန္းေျမ သဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။
ဟံသာဝတီႏွင့္ တပင္ေရႊထီး အေရးေတာ္ပံုေခတ္ကပင္ ေခၚေဝၚသံုးစြဲၾကေသာ္လည္း ဖ်ာပံုဟု တည္တည္တံ့တံ့ေခၚ ဆိုသမုတ္ျခင္းကို သကၠရာဇ္ ၁၂၆၄ ခု၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၉ဝ၂ ခု မွစ၍ စီရင္စုၿမဳိ႕ေတာ္အျဖစ္ အေရးပိုင္မင္း႐ံုးစိုက္ရာ ၿမဳိ႕ျဖစ္ခဲ့ သည္။
သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္တြင္ မြန္ ဘာသာစာေပစကားမ်ား တတ္ကြၽမ္း သူမ်ားကို ေတြ႕ရွိရန္ခဲယဥ္းလွသည္။ သို႔ရာတြင္ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားေသာ မြန္ပညာရွိဦးဘိုးအိမ္၊ ဦးဘိုးေရႊ၊ ဦးစိန္တို႔ ေက်းဇူးျဖင့္ ဖ်ာပံု၏ မူလမွတ္တမ္းကို မြန္ဘာသာ မွ ျမန္မာဘာသာ သို႔ ျပန္ဆိုေရးသားျခင္းေၾကာင့္ ေႏွာင္း လူတို႔အဖို႔ လြယ္ကူစြာဖတ္႐ႈမွတ္သား ႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္ေနသည္။
ယခုေရးသားေဖာ္ျပမည့္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ရြာဘုရားႀကီးသည္ ယခင္ကျမစ္ႏွင့္ ယခုကဲ့သို႔ မနီးကပ္ေပ။ စာေရးသူ၏ အဘိုးအဘြားမ်ား ေျပာစကားအရ ဘုရားႀကီး၏ အေရွ႕ ဘက္ လမ္းက်ယ္တစ္ခုႏွင့္ ျမစ္ကမ္း ပါးသည္ ကေလးေဘာလံုးကစား ကြင္းမွ်ရွိေနၿပီး ေနာက္ဆံုးေရတိုက္စားကမ္းၿပဳိ၍ သာစည္ရြာပ်က္စီးၿပီး စာေရးသူတို႔သိမီလိုက္ခ်ိန္၌ သာစည္ဘုရားႀကီးေရွ႕ တြင္ ေရကာတာအုတ္ ႐ိုးႀကီးမ်ားရွိေနပါသည္။ ထိုအုပ္႐ိုး မ်ား အရွည္သည္ ယခုသိမ္ကုန္းစစ္ တပ္အထိ ႏွစ္မိုင္ရွည္လ်ားပါသည္။ ယေန႔တိုင္ ေရကာတာအုတ္႐ိုး အပိုင္းအစတို႔ အၾကြင္းအက်န္ရွိေန ေသးသည္။
သာဇီရြာဟု သီးျခားတည္ထားခဲ့ေသာ္လည္း ဖ်ာပံုႏွင့္ေက်ာင္းတိုက္ တစ္ခုသာျခားေန၍ ဖ်ာပံု၏အစိတ္အပိုင္း သာဇီရပ္ ဟုေခၚဆိုခဲ့ၾကပါသည္။ ၁၂၄၉-၁၂၅ဝ ခုႏွစ္ခန္႔တြင္ သာဇီရပ္မွ ဦးညႇင္း၊ ဦးလူငယ္စေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားႏွင့္ ေဝေနယ် အေပါင္းတို႔မွ အမ်ားကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ျဖင့္ ႐ုပ္ ပြားေတာ္ႀကီးတစ္ဆူ တည္ထားကိုး ကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ သာဇီရပ္ကို အစြဲျပဳ ၍ သာဇီဘုရားႀကီးဟု အလြယ္ဘြဲ႕ေတာ္တပ္ခဲ့ၾကသည္။
႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီးသည္ က်ဳိက္ ပဒိုင္ေစတီ၊ ဘား ပလက္စီဘုန္းႀကီး၊ ဂြႀကီးေက်ာင္း (ဆရာေတာ္ ဦးေက သရ)ေက်ာင္း တိုက္တို႔ၾကားတြင္ သြပ္မိုး၊ ကြၽန္းလံုးတိုင္၊ ေက်ာက္ျပားခင္း ထားသည့္ ရင္ျပင္ေတာ္ႏွင့္ သပၸါယ္ စြာတည္ရွိခဲ့ရာ တည္ထားေတာ္မူစဥ္ က ပထမလမ္း လသာလမ္းႏွင့္ အစိုး ရ႐ံုးမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး စီရင္စုနယ္ခြဲၿပီးမွ ႐ံုးမ်ား ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရာ ကမ္းၿပဳိရာသို႔ ေျမကြက္မ်ားပါသြားၿပီး ယခုလို သာစည္ဘုရားႀကီးႏွင့္ ျမစ္ကမ္းသည္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေပၚလာသည္မွာ ဘုရားႀကီးက ျမစ္ေရကသိုဏ္း႐ႈေန သကဲ့သို႔ ရွိေနပါသည္။ ထူးဆန္းသည္က ဘုရားႀကီး တည္ေတာ္မူထားၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၁၂ဝ ေက်ာ္ထဲရွိေနၿပီျဖစ္ ေသာ္လည္း စီရင္စုၿမဳိ႕ျဖစ္သည့္ ၁၂၆၄ ခုႏွစ္မွ စတင္ေရတြက္လွ်င္ ၿမဳိ႕တည္ ခုႏွစ္က ၁၄ ႏွစ္ခန္႔ေနာက္က်ေန သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္ဝန္းက်င္ ျမစ္ကမ္းႏွင့္ တို႔ထိေနျငား တစ္ခါတစ္ရံမွ သာစည္ဘုရားႀကီး ရင္ျပင္ေတာ္ ႏွင့္ ပလႅင္ေအာက္ေျခသို႔ ေရဖံုးလႊမ္းမႈ မရွိခဲ့ပါ။ စာေရးသူမွတ္မိသမွ် လြန္ခဲ့ ေသာ ႏွစ္ ၅ဝ ေက်ာင္းသားဘဝက သာစည္ဘုရားႀကီး၏ ရင္ျပင္ကို နားႏွင့္ကပ္လ်က္ နားေထာင္ပါက ရင္ျပင္ေအာက္မွ လႈိင္းပုတ္သံ၊ လႈိင္း႐ိုက္သံမ်ားၾကားရၿပီးေရသံၾကားရသည့္ေက်ာက္ျပားကေအးေနတတ္ သလို ေရသံမၾကားရ သည့္ ေက်ာက္ျပား က ပူေႏြးေနပါသည္။
ထို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ထိ ပန္းအိုးမ်ားညႇဳိးေရာ္လ်က္ ေတာရ ေဆာက္တည္သကဲ့သို႔ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ ခန္႔ ဧကစာရီ က်င္သံုးေနခဲ့ၿပီးေနာက္ ဘုရားႀကီး၏ သာသနာပြင့္ခ်ိန္ေရာက္ရန္ အေၾကာင္းတရားက အခ်ိန္တန္ေသာအခါ ေရွးယခင္ တေဘာင္ တစ္ ရပ္ကဲ့သို႔ ျဖစ္လာခဲ့ေလသည္။
ဖ်ာပံုကို ကြၽန္းဖံုးမည္၊
ကြၽန္းဖံုးက ႐ံုးစိုက္မည္
႐ံုးစိုက္က ၾကက္ပ်ံတက်
စည္ေလမည္
စည္ေပမယ္လို႔ (မေမ့နဲ႔)
ဖ်ာပံုၿမဳိ႕ကို ၿမဳိ႕ကြက္႐ုိက္စဥ္ ျမစ္ ထဲမွ သဲႏုန္းမ်ားကို မႈတ္တင္ၿပီး ၿမဳိ႕ ကြက္ခ်ဲ႕ခဲ့ရာ ယခုဆိုလွ်င္ ခ႐ိုင္ၿမဳိ႕ႀကီး အျဖစ္သာမက ဘုရားတန္ေဆာင္း ေက်ာင္းကန္ တံတားႀကီးႏွင့္ လြန္စြာ စည္ကားေနၿပီး မေမ့နဲ႔ စကားမွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းတရားအားထုတ္ မႈႏွင့္ ၿမဳိ႕ျပအျဖစ္ ဝိပၸတၱိေခတ္ႀကဳံ သျဖင့္ ေဇာက္ထိုးေျပာလွ်င္ ေခါက္ ခ်ဳိးနားလည္ခိုင္းျခင္းျဖစ္၏။
၁၉၉ဝ ဝန္းက်င္ခန္႔တြင္ ဆရာ ေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ၿမဳိ႕ျပအုပ္ ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ၊ ဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္း အႀကီးအကဲမ်ား၊ သာသနာအက်ဳိးကို ေမွ်ာ္သည့္ ဥပသကာမ်ားက ဘုရား ႀကီးဝန္းက်င္အား ရွင္းလင္း၍ ဘက္စံု တိုးခ်ဲ႕ ျပဳျပင္လာခဲ့ၾကပါသည္။ ဘုရားႀကီးကိုလည္း ေရာင္ေတာ္ဖြင့္ေပးၾက သည့္အတြက္ ျမစ္အတြင္းမွ ခရီးသြား သူ မ်ားပါမက်န္ အစုန္အဆန္ ၾကည္ ညိဳႏိုင္လာ ၾကသည္။ ဘုရားႀကီး၏ ဥာဏ္ေတာ္ ၁၅ ေတာင္ ၂ မိုက္၊ ပလႅင္ ေတာ္ေအာက္ေျခတိုင္ျဖစ္သည္။
ဖ်ာပံုၿမဳိ႕တြင္ နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္စဥ္က ေရး၊ ထားဝယ္၊ ၿမိတ္၊ ေကာ့ေသာင္း၊ ေမာ္လၿမဳိင္၊ ရခိုင္ေဒသ ငါးဖမ္းစက္ေလွ မ်ားသည္ မုန္တိုင္းသတင္း ႀကဳိတင္ရရွိရန္ နီးစပ္ရာၿမဳိ႕ျဖစ္သည့္ ဖ်ာပံုျမစ္တန္း ဝန္းက်င္သို႔ဝင္ခိုၿပီး စက္ေလွအစီး ၃ဝ ေက်ာ္မွာ သာစည္ဘုရားႀကီး၏ ပရဝုဏ္ျမစ္ကမ္းေရွ႕တြင္ ေက်ာက္ခ် ရပ္နားေနခဲ့ၾကသည္။ မုန္တိုင္းတိုက္ ေသာအခါ ဘုရားႀကီးအား ဆလိုက္မီး ေမာင္းမ်ားထိုး၍ ဆုေတာင္းပူေဇာ္ၾက သည္။ ဘုရားႀကီးမွာ အမိုးမ်ားလန္ ထြက္ေသာ္လည္း တစ္စံုတစ္ရာမွ က်ားကန္ေပးထားသကဲ့သို႔ ၿပဳိလဲက် ျခင္းမရွိဘဲ ဘုရားႀကီးမွ ထူးဆန္း ေသာ အလင္းတန္းမ်ားကို ဖူးေတြ႕ရ၍ ဆုေတာင္း ပူေဇာ္ခဲ့ၾကရာ အသက္အႏၲ ရာယ္မွ ကင္းလြတ္ခဲ့ၾကရသည္။ နံနက္တြင္ ဘုရားရင္ျပင္ေတာ္ရွိ အမႈိက္သ႐ိုက္မ်ားကို ရွင္းလင္းၿပီး ဆြမ္း၊ ေရခ်မ္းကပ္ ပူေဇာ္ရာ ဆုေတာင္းျပည့္လ်က္ အသက္ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး နာဂစ္ေဘးမွ ဘုရားႀကီးသည္ ထူးဆန္းစြာ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ဘုရားႀကီးကို ကပ္ ေက်ာ္ ေဘးဒုကၡအေပါင္းမွ ကာကြယ္ ေပးသည္ဟု ပိုမို ယံုၾကည္လာၾက သည္။
ထို႔အျပင္ ဝဋ္ေၾကြးေတာ္ေျပ ဘုရားႀကီးဟု လူအမ်ားကသမုတ္ခဲ့ရ ျခင္းမွာလည္း အေၾကာင္းရွိပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွ ျပည္တြင္းျပည္ပ ဗုဒၶသာသနာျပဳ ဆရာေတာ္တစ္ပါး သည္ ျပည္ပသာသနာျပဳခရီးအျဖစ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကိုၾကြစဥ္ တရားပြဲ ဖိတ္၍ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ အသြား ဦးေႏွာက္ေသြးေၾ<ြကာေပါက္ၿပီး ေဆး႐ံုတင္၍ အေရးေပၚကုသစဥ္ ဆရာေတာ္က တရားႏွင့္သာဆင္ျခင္ ရင္း ေဝဒနာ႐ႈမွတ္ေနခဲ့သည္။
သတိလစ္သလို ျဖစ္သြားၿပီး ေရျပင္က်ယ္တစ္ခုတြင္ ေလွတစ္စင္းႏွင့္ ေလွထိုးသားႏွစ္ေယာက္ကို ဆရာ ေတာ္ေတြ႕လိုက္ရာ ထိုေလွသမား ႏွစ္ ေယာက္က ဆရာေတာ့္ေဝဒနာကို ကုသမည့္သမားေတာ္ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ ေနသည္။ ဆရာေတာ္က သူတို႔ ဘယ္ကိုေလွာ္ခတ္ေနၾကတာလဲေမးရာ-
''အရွင္ဘုရားကို ေရာဂါေပ်ာက္ မယ့္ဆီကို ေခၚသြားတာပါ ဘုရား'' ဟု ေျပာၿပီးမၾကာမီ ျမစ္ကမ္းစပ္တြင္ မ်က္ႏွာမူလ်က္ ထိုင္ေတာ္မူ မုျဒာဟန္ နဲ႔ ဘုရားႀကီးတစ္ဆူေတြ႕လိုက္ရ၏။
''ဒီဘုရားက ဘာဘုရားႀကီး လဲ''ဟုေမးရာ-
''ဝဋ္ေၾကြးေတာ္ေျပဘုရားႀကီး ပါဘုရား။ ကံနာဝဋ္နာအၾကြင္းအက်န္ ကို ျဖတ္ေပးတဲ့ ဝဋ္ေၾကြးေျပဘုရား ႀကီးမို႔ ဆုေတာင္း ရင္ျပည့္တယ္ဘုရား။ ဒါေၾကာင့္ အရွင္ဘုရားကိုေခၚလာတာ ပါဘုရား''ဟုေျပာရာ ဆရာေတာ္က ဘုရားႀကီးကို စူးစူးနစ္နစ္အာ႐ံုယူ ဖူးလိုက္ၿပီးေနာက္ ''ဘုရားႀကီးက သပၸါယ္သေလာက္ အမိုးေတြက ဘာလို႔မရွိတာလဲ'' ''နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္လို႔ လူေတြေသ၊ တိရစၧာန္ ေတြေတာင္ေသၿပီး အမိုးတန္ေဆာင္း ေတြဆိုတာ ရစရာမရွိေအာင္ ဖ်က္စီး သြားပါၿပီဘုရား''
''ဒါဆိုရင္ ဒီဘုရားတန္ေဆာင္း ကို ျပဳျပင္ဖို႔ အလႉေတာ္ထည့္မယ္'' ဟု ေျပာၿပီး ဆရာေတာ္သတိျပန္ရ လာေလသည္။
အေရးေပၚခြဲစိတ္ကုသမည့္ ဆရာဝန္ႏွစ္ေယာက္မွာ သတိျပန္ရ လာေသာ ဆရာေတာ္အား မယံုၾကည္ ၍ ေရာဂါျပန္စစ္ေဆးၾကည့္ရာ မည္ သည့္ေရာဂါမွ မရွိသည္ကိုေတြ႕၍ လြန္စြာအံ့ၾသသြားၿပီး ဆရာေတာ္ အား ျပန္ေလွ်ာက္ေသာ အခါ ဆရာေတာ္က မင္းတို႔ပဲငါ့ကို ေဆးကုဖို႔ေခၚသြား ၾကတာပဲ။ နာဂစ္တိုက္လို႔ ဘုရားအမိုး ေတြေတာင္ ငါလႉခဲ့ေသး တယ္ေျပာေသာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ တရားေခြ မ်ား ျပန္ထိုး၍ရွာၾကည့္ရာ တစ္ေန ရာတြင္ ျမစ္ကမ္းစပ္မ်က္ႏွာမူ၍ စံပၸါယ္ေနေသာ ဘုရားႀကီး တစ္ဆူ ေတြ႕ရွိသျဖင့္ ''အဲဒီဘုရားပဲ ဘယ္ၿမဳိ႕ ကလဲ''
''ဖ်ာပံုၿမဳိ႕က သာစည္ဘုရားႀကီး မွာ အရွင္ဘုရားတရားေဟာတဲ့အေခြ ပါဘုရား''
''ေသခ်ာေအာင္ ဒကာ ေအာင္တိုး ဖ်ာပံုကို ဆက္သြယ္ေမး ၾကည့္စမ္း''ဆိုတာႏွင့္ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕မွ ျပည္ လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရားႀကီးမွန္း ေသခ်ာသြားၿပီျဖစ္၍ ဆရာေတာ္ ကိုယ္တိုင္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္၊ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕သို႔ ၾကြေရာက္ၿပီး လွ်င္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရား ႀကီး၏တန္ေဆာင္း အမိုးမ်ား ျပန္ လည္ျပဳျပင္ရန္ သိန္း ၂ဝဝ နဝကမၼ အလႉေတာ္ေငြ မတည္လႉဒါန္းခဲ့သည္ ျဖစ္ရပ္ရွိခဲ့ပါသည္။ ယခုအခါ ဖ်ာပံုၿမဳိ႕ရွိ ဆုေတာင္းျပည့္ ျပည္လံုးခ်မ္းသာ သာစည္ဘုရားႀကီးအား ရပ္နီး ရပ္ေဝးမွ ဘုရားဖူးမ်ားျဖင့္ ေန႔ညမစဲ စည္ကား လ်က္ရွိေနပါသည္။ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ၾကည္ညိဳျခင္းျဖင့္ အတြင္း အျပင္ ေရာဂါဘယမ်ား ကင္းစင္ႏိုင္ၿပီး ဝဋ္ေၾကြးေတာ္ေျပၾကပါေစရန္ ေမတၱာ ရည္လ်က္ ေရးသားတင္ျပလိုက္ပါေလေတာ့သည္။
No comments:
Post a Comment